Publicatiedatum: 30-6-2021
110 pagina’s
Persbericht op de site van de Algemene Rekenkamer
Hoort bij: Algemene Rekenkamer: Een onzichtbaar probleem; gebrek aan kwaliteit van data over milieucriminaliteit en -overtredingen (deze site)
Milieucriminaliteit en -overtredingen kunnen veel schade opleveren aan mens en milieu. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) becijfert de schade op enkele miljarden euro’s per jaar (ILT, 2020a). Naleving van de regels door bedrijven en effectief toezicht hierop is dan ook van groot belang. We hebben dit onderzocht onder 482 BRZO-bedrijven en zogeheten net-niet BRZO-bedrijven, vernoemd naar het Besluit risico’s zware ongevallen. Het gaat om bedrijven die met een grote hoeveelheid gevaarlijke stoffen omgaan en daarom vanuit milieuoogpunt speciale aandacht verdienen.
We concluderen op basis van ons onderzoek dat het stelsel van toezicht en handhaving om milieucriminaliteit en –overtredingen tegen te gaan onvoldoende functioneert.
- Nauwelijks zicht op omvang probleem
- Milieuwetgeving wordt niet goed nageleefd
- De keuzes in handhaving en toezicht zijn lang niet altijd begrijpelijk
- Interventies leiden vaak niet tot beter naleefgedrag
- Verbetering informatiehuishouding noodzakelijk
De staatssecretaris van IenW bevelen we aan om:
- in te zetten op uniforme registratie door toezichthouders, opdat alle betrokken partijen op gelijke wijze informatie verzamelen, bewaren en beheren (digitale eenheidstaat);
- een valide informatiebeeld te creëren over de omvang van milieucriminaliteit en -overtredingen, recidive, toezicht en handhaving. Daarbij moeten Inspectieview en strafrechtelijke data kunnen worden gebruikt. Dit dient vervolgens permanent actueel te worden gehouden en te worden gedeeld met alle betrokken partijen;
- op basis daarvan de ILT toezicht te laten houden op handhaving en uitgeoefend toezicht. Op basis van de informatie kan zij vaststellen of er sprake is van ernstige toezichts- en handhavingstekorten, disproportionele recidive door bedrijven en ongelijke behandeling van bedrijven – en in te grijpen waar nodig. Dat begint bij de verantwoordelijke provincies zelf op basis van het gedeeld informatiebeeld, en kan daarna op rijksniveau worden bijgestuurd;
- onderzoek te (laten) verrichten naar de effectiviteit van toezicht en handhaving in de praktijk;
- een veelplegersaanpak te ontwikkelen voor de kleine – goed te onderscheiden – groep bedrijven die verantwoordelijk is voor het overgrote deel van de milieucriminaliteit en milieuovertredingen in overleg met de minister van JenV.
De minister van JenV bevelen we aan om:
- knelpunten in de strafrechtelijke keten voor de aanpak van milieucriminaliteit (politie, OM, strafrechters) op te lossen;
- het informatiebeeld voor de strafrechtelijke aanpak van milieucriminaliteit op basis daarvan te verbeteren;
- het aldus gecreëerde informatiebeeld te koppelen aan de bestuursrechtelijke aanpak van bedrijven. Zo wordt zichtbaar of de aanpak volgens het strafrecht en het bestuursrecht voldoende bij elkaar aansluiten. Deze kennis vormt noodzakelijke informatie voor de ILT;
- vervolgens verbeteringen door te voeren in de strafrechtelijke aanpak van milieucriminaliteit, opdat de strafrechtelijke handhaving effectief is en voldoende vergeldend.
Algemene aanbeveling:
- We bevelen aan om uitkomsten van inspecties openbaar te maken en te delen met het publiek, opdat openbaar bekend is welke bedrijven zich wel en niet houden aan de regels en discussie hierover minder een zaak van speculatie is.
Slotaanbeveling:
- We bevelen de bewindslieden aan om concrete doelstellingen te benoemen bij de begroting en vervolgens periodiek, dus 2- of 3-jaarlijks, het parlement te informeren over de realisatie en de effectiviteit en daarmee de maatschappelijke effecten. We denken dat de departementale jaarverslagen daarvoor een passend medium zijn.
Zie ook:
- Versterking VTH-stelsel milieu – overzichtspagina met (samenvattingen van en links naar) alle rapporten, kamerbrieven en artikelen sinds 2019
Categorieën:VTH-Stelsel milieu
ToezichTTafel 
1 reply ›