Toezicht als voorbode van crisis

Vertrekkend DNB-bestuurder Jan Sijbrand ziet drie voorbodes voor een volgende crisis. Daarvan hebben er twee direct te maken met toezicht: toezicht is het momentum verloren het is te verbrokkeld.

Sijbrand ziet een eerste signaal van een nieuwe crisis in de condities op de leveraged finance market.

Een tweede voorbode is de roep om proportioneel toezicht, die vergezeld gaat van zorgen over de kosten van toezicht.

De derde aanwijzing schuilt in de fragmentatie en gebrek aan coördinatie. Daarmee is er een risico op blinde vlekken, op “ongereguleerde situaties”.

Lees hier de passage over de voorbodes van een nieuwe crisis:

The period ahead of us is also interesting as we will have to watch out for the next crisis. Three harbingers of a new crisis are on the horizon, or have even already appeared:

Firstly: in the Leveraged Finance market, always a sensitive indicator of the credit cycle, conditions are weakening.

Secondly, supervision has lost its momentum. The focus is no longer on the rules, on increasing the safety of the sector. It has shifted once again onto jobs, onto growth. At times like these we can expect to see growing calls for more proportional supervision. This is already the case, and these calls are accompanied by concerns about the mounting costs of financial supervision…

The third harbinger is fragmentation and a lack of coordination across different areas of risk control and supervision. During the last crisis, this issue centered on asset backed securities which slipped through, between market risk control and credit risk control. At the moment you can see something similar with financial market infrastructures. In particular central counterparty clearing houses, falling in between payment services oversight and prudential supervision.

A third example is the anti-money laundering supervision and prudential supervision: one could argue that they are not optimally tuned… As it now stands, in some places there are partitions between institutions. This hampers coordination. And as a result, important risks can slip between the established institutions or departments…

The fragmentation I mentioned can lead to blind spots, to unregulated situations. People may think that they don’t have to deal with an issue because it’s actually someone else’s responsibility. But in the end no one deals with it.

Lees hier de hele speech: Interesting times ahead.

Advertenties

Kabinet wil “beter, slimmer en efficiënter toezicht”

Het kabinet beschouwt verbetering van het toezicht als een van de manieren om te komen tot betere regelgeving en dienstverlening voor ondernemers.het toezicht moet beter, slimmer en efficiënter worden, aldus de de brief over “Merkbaar betere regelgeving en dienstverlening 2018-2021”, die staatssecretaris Keijzer (EZK) aan de Tweede Kamer beeft gestuurd.

“De wijze waarop toezichthouders en inspecties hun toezicht organiseren, heeft een belangrijke invloed op de ervaren regeldruk door ondernemers. Daarom zijn zij continu op zoek naar de juiste balans tussen het borgen van publieke belangen en het voldoende ruimte bieden aan de eigen verantwoordelijkheid van bedrijven en instellingen om binnen de gestelde kaders te ondernemen en innoveren.”

Sporen

Het kabinet kiest vijf “sporen” in de ambitie om te komen tot betere regelgeving en dienstverlening.

1. Betere nieuwe regels door effectieve consultatie, onafhankelijke toetsing en meer ruimte voor experimenteren;
2. Merkbaar meer ruimte voor innovatie en ondernemerschap;
3. Beter, slimmer en efficiënter toezicht;
4. Betere regelgeving in Europa en bij gemeenten;
5. Betere (digitale) dienstverlening

Lijnen

Het kabinet constateert dat toezichthouders en inspecties langs twee “lijnen” werken aan beter, slimmer en efficiënter toezicht:

• Dattagedreven toezicht
• Betere samenwerking

Merkbaar

Het kabinet wil “niet sturen op resultaten op basis van een generieke reductiedoelstelling”, maar kiest voor departementale actieprogramma’s. Doel is “merkbaar betere regelgeving en dienstverlening”.

“We willen ondernemers centraler stellen en samen met hen op zoek gaan naar juist die knelpunten die in de praktijk voor de meeste overlast zorgen. We willen daarbij niet alleen kijken naar het wegnemen van onnodige kosten, maar vooral ook kijken naar de uitvoerbaarheid van wet- en regelgeving, de wijze waarop het toezicht en de dienstverlening georganiseerd zijn en hoe de overheid ondernemers beter kan helpen bij het gebruikmaken van experimenteerruimte in wet- en regelgeving om zo de kansen van maatschappelijke en nieuwe technologische ontwikkelingen te verzilveren.”

Lees hier de brief van staatssecretaris Keijzer.

Tweede Kamer werkt aan eigen studies naar NVWA

De commissie LNV van de Tweede Kamer laat de NVWA vergelijken met andere toezichthouders in binnen- en buitenland. De “verkennende studies” moeten leiden tot “helderheid over verwachtingen van de Kamer en mogelijkheden van de NVWA om daaraan te voldoen”.

Voor de vaste commissie is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit een “prioritair kennisthema”. Binnenkort wil zij met de NVWA praten over de kritische prestatie-indicatoren die de toezichthouder zelf heeft vastgesteld. De commissie heeft de staf ook gevraagd om uit te zoeken “welke informatieverplichting de minister dan wel de NVWA zelf heeft richting de Kamer”. Op 14 juni is er een algemeen overleg over de toezichthouder.

De NVWA ligt niet alleen onder het parlementaire vergrootglas. Winnie Sorgdrager en de Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzoeken de rol van de inspectie in de fipronil-affaire. Daarnaast werkt de Algemene Rekenkamer aan een rapport over het risicogerichte toezicht door de NVWA (en ILT),

De verkennende studies van de Kamer moeten na de zomer gereed zijn en kunnen leiden tot een besloten gesprek tussen de commissie en de NVWA. De NVWA wordt vergeleken met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De commissie wil inzicht in de interne verantwoordelijkheidsverdeling, de ontwikkeling van het aantal fte, het risicogestuurde toezicht en de kosten. Ook komt er een vergelijking tussen de NVWA en twee vergelijkbare instituten in nabije buitenlanden.

Lees hier meer over de besluiten van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

—

Toezicht in Transitie 2018

De seminarreeks “Toezicht in transitie 2018” besteedt aandacht aan verschillende veranderingen in het toezicht, met als ondertitel “Toezicht met gezag – Gezag met toezicht”. De vier seminars hebben elk een eigen perspectief: legitimiteit, recht, netwerken en gedrag. De reeks start op 16 mei en eindigt op 6 juni. Aanmelden kan hier.

Toezicht in transitie: bijna vijf jaar na de WRR

Het WRR-rapport “Toezien op publieke belangen” viert dit jaar het eerste lustrum. Een mooi moment voor een evaluatie: wat gaat goed en wat kan beter? Deze vragen komen ook aan de orde tijdens de reeks seminars “Toezicht in transitie 2018”, die op 16 mei van start gaat.

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid zag in september 2013 drie “dominante orientaties” in beleid en praktijk, in “denken en doen” over rijkstoezicht.

• nadruk op lasten en kosten
• nadruk op de nalevings- en handhavingsfunctie
• nadruk op de politiek-bestuurlijke functie.

Aanbevelingen

De WRR pleitte voor een “verruimd perspectief op rijkstoezicht” en kwam tot zeven aanbevelingen:

1. Herijk de rijksvisie op toezicht
2. Bevorder een opbrengstgerichte cultuur en verbeter de infrastructuur voor sterkere wetenschappelijke onderbouwing en evaluatie van toezicht
3. Bevorder het gebruik van krachtenveldanalyses bij vraagstukken rond het instellen, vormgeven en uitoefenen van het rijkstoezicht
4. Versterk de reflectieve functie van de rijkstoezichthouders
5. Zorg voor een sterkere borging van de onpartijdige functievervulling en daarmee samenhangende onafhankelijke positionering van toezichthouders
6. Zorg voor een adequate publieke verantwoording van toezichthouders over ingezette capaciteit, instrumenten en bereikte resultaten en voor een passende verantwoordingrelatie met het parlement
7. Zorg voor een reële verhouding tussen de van het toezicht verwachte opbrengsten en de daarvoor beschikbare capaciteit, zowel kwantitatief als kwalitatief
   

   Bron: WRR 2013

 

Verbetervoorstellen

Wat is er gebeurd met de aanbevelingen? Over de eerste kunnen we kort zijn: het toenmalige kabinet vond een nieuwe rijksvisie niet nodig. Wel verscheen er na twee jaar een kabinetsreactie met zeven “verbetervoorstellen:

1. Het kabinet wil dat de zorg voor een effectieve borging van publieke belangen binnen het toezicht een meer centrale plek krijgt,
2. Het kabinet blijft kritisch kijken naar nut en noodzaak van nieuwe regels en biedt zoveel mogelijk weerstand aan de risico-regelreflex,
3. Het kabinet zorgt voor een goede verhouding tussen de beoogde opbrengsten van het toezicht en de inzet in personele zin en evalueert dat ook,
4. Het kabinet roept toezichthouders op te rapporteren over de effecten en effectiviteit van hun optreden en beoordeelt toezichthouders daarop,
5. Het kabinet staat meer dialoog en samenspel voor over knelpunten tussen beleid en toezicht en roept toezichthouders op meer gebruik te maken van krachtenveldanalyses,
6. Het kabinet zal nog een standpunt innemen over de mogelijkheid van verankering van onafhankelijke positionering van toezichthouders naar aanleiding van een project hierover binnen de Hervormingsagenda Rijksdienst,
7. Het kabinet werkt de komende jaren aan het beter uitleggen aan de samenleving waar het toezicht voor staat en aan het meer inzichtelijk maken van de maatschappelijke opbrengsten van toezicht.

In hoeverre hebben deze verbetervoorstellen geleid tot veranderingen? We weten dat er geen wettelijke verankering is gekomen van de onafhankelijke positie van het rijkstoezicht (voorstel 6). Maar wat is er verder veranderd?

Bijna vijf jaar na de WRR en drie jaar na de kabinetsreactie is het interessant om te kijken of en hoe de aanbevelingen” en verbetervoorstellen het beleid en praktijk hebben veranderd.

Reeks

De seminarreeks “Toezicht in transitie 2018” besteedt aandacht aan verschillende veranderingen in het toezicht. Is inderdaad sprake van een transitie? En is er een verband tussen de aanbevelingen en verbetervoorstellen van toen en de veranderingen van nu? Welke trends zijn belangrijk?

De rode draad van de reeks is “Toezicht met gezag – Gezag met toezicht”. De vier seminars kiezen elk een eigen perspectief: legitimiteit, recht, netwerken en gedrag. De reeks start op 16 mei en eindigt op 6 juni. Aanmelden kan hier.

Paul van Dijk

In 8 stappen naar toezicht met maatschappelijke waarde

Welke toezichtstrategie draagt bij aan kwaliteit en veiligheid van zorg? Om deze vraag te beantwoorden introduceerde prof. dr. Ian Leistikow een model dat een brug moet slaan tussen wetenschappelijke inzichten over toezicht en de praktische werkelijkheid van inspecteurs.

Leistikow sprak vrijdag zijn inaugurale rede uit als bijzonder hoogleraar ‘Overheidstoezicht op Kwaliteit en Veiligheid van de Gezondheidszorg’. Het model bestaat uit acht stappen:

1. Missie
   Expliciet maken van het bestaansrecht van de toezichthouder.
2. Risico/probleem
   Afbakenen van het risico of het probleem dat aandacht behoeft.
3. Adressant
   Bepalen wie door de toezichthouder kan worden aangesproken.
4. Gewenst gedrag
   Bepalen welk gedrag van deze actor gewenst is om het risico of probleem te verminderen.
5. Doel
   Scherp krijgen welk uiteindelijke doel met het gewenste gedrag bereikt moet worden.
6. Interventie
   Ontwerpen en toepassen van een interventie om dit gedrag te bewerkstelligen.
7. Effect
   Vaststellen van de gevolgen van de interventie.
8. Communicatie
   Verspreiden van de uitkomsten en geleerde lessen.

Leistikow onderscheidt vier perspectieven bij het bepalen van de maatschappelijke waarde: het patiëntenperspectief, het perspectief van de professional, het politiek perspectief en het perspectief van het publiek. Het geïntroduceerde model moet de inspectie helpen om deze waarde te creëren. “Hoe kan de inspectie kiezen waar zij zich op richt, en waar dus niet op, welke interventies e ectief zullen zijn, hoe zij de consequenties van haar keuzes kan evalueren en hoe zij zich publiekelijk hierover kan verantwoorden?”

Prof. dr. Ian Leistikow, The Proof of the pudding, De waarde van overheidstoezicht op kwaliteit en veiligheid van de gezondheidszorg. De oratie staat hier online.

“Toolkit OECD als vertrekpunt voor dialoog over toezicht”

De nieuwe Toolkit van de OECD biedt een goed vertrekpunt om reguleringssystemen en toezichthouders te beoordelen en met elkaar te vergelijken, over grenzen van landen en sectoren heen. Dit schrijven Paul van Dijk, Mindert Mulder en Rob Velders in reactie op de “Draft OECD Enforcement and Inspections Toolkit”. De consultants pleiten voor de ontwikkeling van een “Regulatory Dialogue”.

De checklist van de OECD is gebaseerd op de Best Practice Principles for Regulatory Enforcement and Inspections uit 2014. Twaalf criteria zijn uitgewerkt in 48 sub-criteria. Ook worden indicaties gegeven om aan te tonen dat aan de criteria wordt voldaan. De Toolkit moet helpen om sterktes en zwaktes van een toezichthouder of van een handhavingsregime in beeld te brengen.

De Nederlandse consultants stellen voor nu vooral aandacht te besteden aan de implementatie, meer dan aan de precieze formuleringen van de criteria. Innovaties zijn nodig en mogelijk. Zo kan een “regulatory scorecard” of een “regulatory dashboard” bijdragen aan de bruikbaarheid van de toolkit.

Bij de toepassing van de Toolkit mag het niet alleen gaan om vinkjes zetten. In plaats daarvan moet worden gezocht naar nieuwe vormen. De Toolkit kan de basis vormen voor een “Regulatory Dialogue”, waarbij verschillende belanghebbenden aan het woord kunnen komen.

Lees hier de reactie de reactie van Van Dijk, Mulders en Velders: Towards a Regulatory Dialogue, Comments Draft OECD Enforcement and Inspections Toolkit (PD-MM-RV)

Zie hier de voorlopige Toolkit: Draft OECD Enforcement and Inspections Toolkit.

Serious games en gamification in toezicht

De Inspectie Leefomgeving en Transport zit middenin een grote transformatie en vraagt zich af of en hoe games deze transformatie kunnen ondersteunen. Op 23 februari organiseerde de ILT een lunchlezing door Marcus Vlaar, een van de oprichters van RANJ Serious Games. Rob Velders was erbij.

Na de Parlementaire Enquête inzake de Fyra, de komst van Jan van den Bos als inspecteur-generaal en tamelijk dramatische 360˚feedback heeft de ILT besloten te transformeren. Daarover berichtte de Toezichttafel al eerder.

Vlaar begon zijn betoog met de mededeling dat 2,7 miljard mensen dagelijks spelletjes spelen. De speeltijd die dagelijks wordt besteed aan Candy Crush overtreft de tijd die  het personeel van de vier grootste bedrijven in werk steekt. Er moet dus iets aantrekkelijks in zitten. Volgens Vlaar werkt het emotioneel raken van mensen beter dan het rationeel overtuigen; dat is de kracht van gaming.

Serious gaming

Serious gaming is het oefenen voor het onverwachte in een veilige omgeving. Fouten maken is dan niet erg: “stress in real life” is “fun in gaming”. En een spel is leuk, niet omdat het makkelijk is maar juist omdat het moeilijk is. Je moet af en toe door het ijs zakken om te leren van fouten.

Als de transformatie een spel was, hoe zou het dan beter, leuker efficiënter kunnen? 

Serious games zijn vooral snel, gericht op de korte termijn en het bereiken van een grote groep. Een mooi voorbeeld is Holle Bolle Gijs in de Efteling. Kinderen vinden het leuk om vuilnis te verzamelen.

Maar het kan ook serieuzer. Vlaar toonde een voorbeeld uit Vlaanderen waarin mensen werden gestimuleerd om niet te snel te rijden in een soort spelvorm. Wie correct rijdt krijgt een lot. En dat lot werd betaald uit de boetes van de hardrijders.

Het principe van een game werkt ongeveer als volgt:

Vlaar toonde een filmpje van het Practicing Law Institute:

Een goed spel biedt ruimte en mogelijkheden voor alle verschillende leerstijlen. Voor mensen die eerst de gebruiksaanwijzing en instructies willen lezen, maar ook voor mensen die meteen beginnen, etc.

De FIOD maakt er ook gebruik van.

 

Gamification

Gamification is gericht op duurzame gedragsverandering door het aanbrengen van nieuwe, motiverende structuren op lange termijn. Vlaar gaf  inzage in het gebruik van gamification bij Albert Heijn.

Een van de geleerde lessen was daar: Start small, scale fast. De verkoop in de filialen waar de games werden getest ging met 10% omhoog en die van aanbiedingen zelfs met 300%. Maar ook een hoger doel werd bereikt. De motivatie van personeel werd veranderd: “Ik moet niet brood snijden maar verkopen”. En dat had weer invloed op het denken van het management; van het geven van concrete opdrachten naar het uitdagen van personeel.

In vaktermen was de opbrengst:

1. Autonomy: ik mag keuzes maken
2. Social binding: betrokkenen voelen zich betrokken bij de resultaten
3. Mastery: beter worden, nieuwe inzichten.

Vlaar rondde af met de constatering dat mensen in een spel vaak andere keuzes maken dan ze vooraf dachten. Een game is dan ook niet zozeer gericht op goed en fout maar op het krijgen van inzichten. Een spel levert het meeste op als het onderdeel is van een bredere aanpak zoals trainingen, hr-beleid en cultuurverandering.

Rob Velders