Risico-regelreflex
De risico-regelreflex* is de neiging om het voortdurend verminderen van risico’s, al dan niet naar aanleiding van een incident, als vanzelfsprekende opgave aan te merken. Deze reflex kan leiden tot disproportionele ingrepen. Het betreft maatregelen waarvan de baten bij nadere beschouwing duidelijk niet opwegen tegen de kosten en de maatschappelijke bijwerkingen, of waarbij van de overheid meer wordt verwacht dan nodig of realiseerbaar is. Vaak gaat het gepaard met (roepen om) nieuwe regels, meer toezicht en strengere handhaving. Soms leidt dit zelfs tot het inrichten van een nieuwe toezichthouder.
Voorbeelden van “incidenten” die hebben geleid tot een risico-regelreflex zijn:
- Drastische maatregelen voor alle waterinstallaties n.a.v. de Legionella-besmetting in Bovenkarspel;
- Landelijke invoering van ATB-vv als tijdelijke verbetermaatregel na het treinongeval van 2012 in Amsterdam;
- Aanpassing aan bestaande rijksgebouwen n.a.v. de Schipholbrand;
- Professionalisering en screening in de kinderopvang n.a.v. de Amsterdamse Zedenzaak in het Hofnarretje;
- Het ondergronds plaatsen van hoogspanningsleidingen o.b.v. (vermeend) stralingsgevaar;
- Oprichting van de Inspectie Belastingen, Toeslagen en Douane.
* Term bedacht door Margo Trappenburg (2010)
Zie ook:
- “Omgaan met de risico-regelreflex”; Jan van Tol, 2014
- Krachten rond de risico-regelreflex beschreven en geïllustreerd in 27 voorbeelden | www.crisislab.nl I. Helsloot en A. Scholtens (red.) (2015)
- Kamerstuk 34300-VII, nr. 15 Brief Ministerie BZK dd 9 november 2015
- Voor meer publicaties en films: risicoregelreflex.nl
- Kenniskaart Veiligheid
(M.m.v. Jan van Tol)
Laatste update: 1-11-2021
Ben je het niet eens met iets in deze beschrijving, is het niet meer up-to-date, heb je een aanvulling of werkt een link niet? Stuur ons dan even een mailtje. Dan kijken we er even naar en kunnen we het eventueel aanpassen.
Het gebruik van de kenniskaarten is gratis. Gelieve bij het gebruik van de kenniskaarten in publicaties te refereren aan dit toezichtcompendium of de betreffende kenniskaart, inclusief een link. Alvast bedankt voor de moeite!
ToezichTTafel 