Legitimiteit
Veel mensen vinden dat de overheid het recht heeft om bindende regels op te stellen. Als mensen de overheid en overheidsregels rechtvaardig vinden, zullen zij zich sneller verplicht voelen regels op te volgen. Legitimiteit is de vrijwillige aanvaarding van overheidsoptreden.
Legitimiteit speelt een sleutelrol bij de spontane naleving van regels. Veel onderzoek laat zien dat burgers en organisaties de regels niet zo zeer naleven omdat ze bang zijn voor een boete, maar omdat de regels overeenkomen met hun sociale normen en ze de rol van de overheid accepteren. Meer legitimiteit correspondeert duidelijk met meer spontane naleving en meer gezag voor de toezichthouder.
Socioloog Max Weber onderscheidt drie vormen van gezag. Charismatisch gezag is gebaseerd op de persoonlijke kwaliteiten van een leider, terwijl traditioneel gezag is gebaseerd op gewoontes en gebruiken. Rationeel-legaal gezag is gezag waarbij de macht wordt gelegitimeerd door algemeen geldende regels die zonder onderscheid des persoons worden toegepast.
Met dank aan Meike Bokhorst
Zie ook;
- Bronnen van legitimiteit (pdf), Meike Bokhorst, proefschrift (2014)
- Legitimiteit betwist; Een verkennend literatuuronderzoek naar de ervaren legitimiteit van het justitieoptreden, WODC, RUG Weyers, H., Hertogh, M. (2007)
- Van transparantie naar responsiviteit (pdf), Universiteit Utrecht, Judith van Erp en Meike Bokhorst (2017)
- Mooi, die legitimiteit. Maar is die legitimeit ook effectief? Aute Kasdorp, artikel op ToezichTTafel (23 januari 2018)
- “Regulatory excellence is people excellence” Verslag op ToezichTTafel van een webinar van Cary Coglianese over excellent toezicht (16 juni 2020)
Laatste update: 25-6-2020
Ben je het niet eens met iets in deze beschrijving, is het niet meer up-to-date of heb je een aanvulling of werkt een link niet? Stuur ons dan even een mailtje. Dan kijken we er even naar en kunnen we het eventueel aanpassen.
Het gebruik van de kenniskaarten is gratis. Gelieve bij het gebruik van de kenniskaarten in publicaties te refereren aan dit toezichtcompendium of de betreffende kenniskaart, inclusief een link. Alvast bedankt voor de moeite!
ToezichTTafel 